Sessies Nieuwe Vormen van (Mede)zeggenschap

In de middag zijn 3 sessierondes gepland, allemaal gericht op (mede)zeggenschap. We hebben alle sessies onderverdeeld aan de hand van de onderstaande thema’s.

  • Praktijk: Voorbeelden van vernieuwende (mede)zeggenschap van organisaties uit de praktijk. Wat kan anders en hoe doen anderen dat? Laat u inspireren!
  • Theorie en tools: Wat zijn handige tips en tools en methodieken om vernieuwing vorm te geven? Trainers van SBI Formaat helpen u op weg.
  • Visie: Wat zeggen de sociale partners? Bij vernieuwen is het goed om rekening te houden met doelen van goede (mede)zeggenschap. Daarnaast ook te leren van jarenlange inzichten. Wijze lessen van mensen met verstand van zaken.

Bekijk hieronder alle sessie waarvoor u zich kan inschrijven. Het middagprogramma bestaat uit 3 rondes.  Binnenkort kun je de sessies kiezen om te volgen.

Praktijk

Abrona

Zelforganisatie en medezeggenschap gaan hand in hand bij Abrona. De OR stelde een paar jaar geleden een denktank in met OR-leden en medewerkers, om hierover te brainstormen en organiseerde een medewerkerssymposium. Uiteindelijk heeft dit zorgvuldige traject geleid tot een OR van ‘nu’ en nieuwe medezeggenschap. Er is draagkracht binnen de organisatie, de OR is kleiner en heeft zijn focus op participatie waarbij OR-leden een rol hebben van coach en procesregisseur. In deze sessie vertellen OR-leden en een enthousiaste manager over nieuwe medezeggenschap en echte participatie.

Defensie

De medezeggenschap binnen de Koninklijke Luchtmacht van het Ministerie van Defensie is een andere weg ingeslagen. Veel overleg op veel verschillende niveaus maakte dat medezeggenschap heeft gekozen om op een centraal punt de invloed voor de besluitvorming groter te maken. De wetten staat nu in de kast, er worden zaken gedaan op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid. Dit komt door een uitgekiende structuur met de mooie labels als Task Forces. Die ervoor zorgen dat, in de studiefase voor besluitvorming, criteria worden opgesteld die rekening houden met zowel de organisatie- als personeelsbelang. René Schriks, oud-voorzitter van het defensie onderdeel medezeggenschapscommissie, legt in de workshop uit hoe de medezeggenschap dit voor elkaar heeft gekregen en wat de resultaten en voordelen zijn.

DSM

DSM is meerdere malen volledig getransformeerd, van mijnbouw naar bulkchemie naar voeding, gezondheid en duurzaam leven. De organisatorische wijzigingen die daarbij horen zijn mede mogelijk (geweest) omdat binnen DSM een moderne medezeggenschap bestaat die is meegegroeid met de organisatie. Het nieuwe medezeggenschapsmodel is doorgevoerd met een projectmatige aanpak. En met succes! U hoort alles over de inhoud van het huidige model en de werkwijze – o.a. kleinere OR’s, inzet van niet OR-leden, doorlopend opleidingsprogramma – maar ook over de aanpak om de groei van het bedrijf integraal door te vertalen in het denken over medezeggenschap en de nieuwe vorm te laten slagen.

’s Heeren Loo

Kantel het concern

’s Heeren Loo is een grote zorgorganisatie met ORen en een COR. De organisatie bevindt zich in een overgangsfase, waarin zij de beweging maakt naar de uitgangspunten van de driehoek: cliënt – verwant – zorgprofessional. We ontwikkelen ons van een redelijk hiërarchische en centraal aangestuurde organisatie naar sturen binnen heldere kaders door de teams. Er wordt hierbij uitgegaan van vakmanschap en vertrouwen boven controle. Deze ontwikkeling heeft invloed op de zeggenschapsverhoudingen. De wens tot verandering komt bij zowel de (C)OR als bij de Raad van Bestuur vandaan. Ellen Boonen, directeur HR, gelooft in deze verandering en ziet ook de medezeggenschap als gesprekspartner. In deze sessie geven Ellen en Wim Tamboer (voorzitter COR) een inkijk in het veranderproces en de dilemma’s die dit oproept. En ook over wat helpt om te komen tot echte verandering. Geen panklare antwoorden of opgelegde oplossingen. Wel invalshoeken en inspiratie om het gesprek aan te gaan over vernieuwing.

JP van den Bent Stichting

​Deze zorgorganisatie koos er bewust voor om niet langer te werken met een formele OR, omdat dat niet meer aansloot bij de organisatie waar dialoog, vertrouwen en eigenaarschap/eigen verantwoordelijkheid de basis is voor samenwerking. In deze sessie vertellen medewerkers alles over deze keuze en hoe de zeggenschap nu geregeld is.

Prinsenstichting

“Wij zijn eigenwijs” dat is het motto van de OR van Prinsenstichting. Er is veel energie en creativiteit bij deze zorgorganisatie waar door organisatieontwikkeling geen plek meer bleek te zijn voor een traditionele manier van medezeggenschap. Een nieuwe weg werd ingeslagen met onder andere de participatiecirkel, de participatie-app en de ‘eigenwijze’ dagen. Ook de workshop van deze club zal ‘Eigen-wijs’ worden vormgegeven met medezeggenschappers, teamcoaches en uiteraard de bestuurder. Iedereen doet mee!

Utrechtse welzijnsorganisaties werken samen aan een brede medezeggenschap

Er is nogal wat veranderd bij een aantal Utrechtse welzijnsstichtingen, Traditionele Orén verdwenen en ook de Vrijwilligersraad en de Clientenraad gingen op een andere manier gaan werken. In 2017 werd in samenspraak met OR/CR/VR-leden en medewerkers gewerkt aan een nieuw medezeggenschapsmodel met een Centraal MedezeggenschapsTeam (CMT). In het CMT zitten medewerkers van alle stichtingen, vrijwilligers en vertegenwoordigers van cliënten. Het CMT geeft advies en/of instemming aan de Raad van Bestuur over onderwerpen die voor alle stichtingen gelden. Daarnaast ziet het CMT erop toe dat de medezeggenschap in de verschillende stichtingen en voor de verschillende belangengroepen goed is geregeld.

 

Door te werken met een centraal team brengen we de centrale taken van de medezeggenschap samen. Dat zorgt voor een veel efficiëntere en effectievere werkwijze. Hierdoor ontstaat er voor medewerkers van de verschillende stichtingen en de medezeggenschapsorganen voor vrijwilligers en cliënten meer tijd en ruimte om zich bezig te houden met twee belangrijke aspecten van de medezeggenschap: strategie van de organisatie op langere termijn (strategisch niveau) en het reilen en zeilen op de werkvloer (operationeel niveau).

We experimenteren met dynamische samenwerkingsvormen, waarbij medewerkers zich voor korte of langere tijd inzetten voor de medezeggenschap. Meer en verschillende medewerkers kunnen zo meedenken en meedoen met de medezeggenschap.

Zorgaccent

Bij Zorgaccent wordt gewerkt met zelfsturende teams. Dat betekent ook voor de OR dat gekeken wordt of de medezeggenschap niet ‘zelfsturend’ zou moeten zijn, en wat betekent dat dan? Een zoektocht die een aantal jaar geleden is ingezet. Vertrouwen en dialoog kenmerkt inmiddels de medezeggenschap bij Zorgaccent. Er is veel geïnvesteerd in een goede relatie met de bestuurder en de overlegvergaderingen hebben dan ook een heel ander karakter. Geen procedures, geen agenda’s…maar een flipover, waarop de gespreksonderwerpen aan het begin worden geïnventariseerd.

Theorie en tools

Activistische communicatie workshop

Bij deze nieuwe vormen van zeggenschap, participatie, werknemers in hun ‘kracht’ past een andere communicatie dan de klassieke interne en externe communicatie: activistische communicatie. Deze is gericht op het vrij maken uit de geringe ruimte die werknemers door het ‘systeem’ is toebedacht en weer zélf over hun vak te gaan Om verder te ontdekken wat die activistische communicatie inhoudt en om het een beetje van te ervaren geeft Esther Barfoot deze workshop op het event. Tijdens de workshop maakt Esther samen met de deelnemers ‘activistische’ communicatieve uitingen (posters) over de thema’s van het event.

Alleen beschikbaar in sessieronde 3

Deep Democracy

Deep Democracy is een methode die er voor zorgt dat alle stemmen gehoord worden en waarbij de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen in het meerderheidsbesluit. Deze methode sluit daarmee naadloos aan op nieuwe vormen van medezeggenschap waarin de stem van medewerkers steeds belangrijker wordt. In deze workshop nemen Gerlanda Dirksen en Ellen Leijdekkers, gecertificeerde Deep Democracy facilitators (level 4), u mee in het gedachtegoed van Deep Democracy met een paar aansprekende methodieken zoals de ‘check in’ en het ‘gesprek op voeten’.

De OR gaat digitaal: nieuwe technieken voor achterbancommunicatie

Plakt u als OR nog steeds de notulen op het prikbord? Organiseren jullie regelmatig medewerkersbijeenkomsten waar niemand op komt dagen? Stoppen jullie veel tijd in een nieuwsbrief die nauwelijks iemand leest? Dan wordt het wellicht tijd om het contact met de achterban te moderniseren. Nieuwe technologieën maken het veel makkelijker om in korte tijd met grote of specifieke groepen collega’s contact te hebben over onderwerpen die er voor de OR toe doen. Met flitsende presentaties trekt u de aandacht of maakt u kort en ‘to the point’ duidelijk wat er speelt en waar de OR voor staat. – Femke Steendam, trainer SBI Formaat.

Formele medezeggenschap en directe participatie: een spannende combinatie

U wilt investeren in directe participatie van medewerkers. Wat betekent dit voor de formele medezeggenschap? Welke rol is weggelegd voor de OR als medewerkers direct worden betrokken? In deze workshop zetten we het verschil tussen medezeggenschap en participatie helder uiteen. We bespreken de verschuiving van formele medezeggenschap naar directe participatie. De kansen maar ook de valkuilen. Camiel Schols is trainer van vele medezeggenschapsorganen, experimenteel en traditioneel. Hij plaatst medezeggenschap en participatie in een helder kader. Diverse vormen en middelen voor het betrekken van medewerkers passeren de revue. En we bekijken ze kritisch in het licht van de bedoeling van medezeggenschap.

Vernieuwing van medezeggenschap op een agile manier

In organisaties en de wereld om ons heen volgen veranderingen elkaar steeds sneller op. Het is daarom belangrijk om als organisatie wendbaar te zijn. Het agile gedachtegoed is een verzameling van waarden die de organisatie in staat stellen met continue verandering om te gaan. De agile principes passen naadloos op een verandertraject, zoals de vernieuwing van medezeggenschap. Zo’n verandering is geen geplande reis die je van a tot z kunt plannen en managen. Het is een soort trektocht die je met elkaar onderneemt, waarin je telkens kunt bijsturen. In deze workshop laat Mirjam van Dam, trainer en scrummaster je kennismaken met Agile en Scrum en krijg je inzicht hoe je de vernieuwing van medezeggenschap op een agile manier kunt aanpakken.

Vernieuwing in de Gouden Driehoek

Er wordt veel gesproken over een ‘gouden driehoek’ tussen OR, bestuurder en toezichthouders. In het kader van kantelen MZ en min of meer terugtredende OR is aandacht voor strategie en de relatie met de RvC/RvT extra van belang. Ook hier is dringend behoefte aan vernieuwing. Want op welke wijze geef je vorm aan de ‘Gouden Driehoek’ als de zeggenschap en de medezeggenschap ingrijpend anders worden ingericht. De adviseurs van de werkgroep Governance van SBI Formaat gaan in op het zorgdragen van een goede inhoudelijke inbreng in het strategisch debat zowel binnen als buiten de bekende kaders.

Vernieuwing WOR proof

Heb je net een goed idee bedacht hoe de medezeggenschap beter kan, roepen je collega OR leden met de WOR in de hand: dat mag niet van de WOR! Een excuus om niet te veranderen, onwetendheid of waarheid? In deze workshop leer je de WOR opnieuw lezen in het zicht van vernieuwing.  Je leert de zin en onzin te scheiden en los te komen van stigma’s en aannames die onnodig in de weg zitten om het anders te doen. Ook is er aandacht voor het vastleggen van de vernieuwing. Hoe ga je de  gedragscodes, reglementen convenanten / ondernemingsovereenkomsten zo inrichten dat ze eigentijdse medezeggenschap ondersteunen? Paul Flentge, trainer/adviseur en WOR kenner gaat met jullie op zoek naar de stigma’s en hoe je werkwijzes kan vastleggen die passen bij een eigentijdse OR.

Welk beeld, voorwerp of foto helpt jou in verandering?

Succesvolle mensen en organisatie weten wat ze willen. In tijden van verandering werken ze graag met doelen. Doelen worden vaak beschreven. Het werken met beelden is echter een stuk krachtiger! Verbeeld je doelen. Maak plaatjes van jouw ideale uitkomst. Zie het letterlijk voor je… Dat een beeld meer zegt dan 1000 woorden is al zo oud als de weg naar Rome. Toch zijn er maar weinig mensen en organisaties die van dat gegeven op een constructieve en effectieve manier gebruik maken. Organisaties in transitie, die nog niet precies weten waar ze naar toe groeien, kunnen veel baat hebben bij beelden. Kunst, een voorwerp of een plaatje helpt je om complexe problemen helder te krijgen. En geeft richting welke kant je uit wilt. Tijdens deze workshop ga je onder begeleiding van organisatieadviseur Lian Nijenhuis op ontdekkingstocht naar een beeld wat jou kan ondersteunen. Als je hebt ervaren wat dit voor jou betekent kan je het ook inzetten in jouw organisatie.

Visie

Debat – belangrijke spelers in gesprek over vernieuwingen

We nodigen vertegenwoordigers van de belangrijke spelers in het veld van zeggenschap en medezeggenschap uit om in gesprek te gaan over alle vernieuwingen die langs komen. Bevordert de OR medewerkersbetrokkenheid of is de formele medezeggenschap een belemmering hierin? Raakt vernieuwing van medezeggenschap machtsdeling tussen werkgevers, bonden en OR, wat gebeurt er tussen de sociale partners? Medezeggenschap is van iedereen maar hoe zorg je dat ook alle medewerkers (inclusief middenmangemant) echt eigenaarschap voelen? M.m.v.: Jaap Jongejan (SBI Formaat), Gerard van Vliet (NCD), Mathilde Dekker (FNV), Gerrit van der Kamp (ACP) en Pascale Nieuwland (SNPI).

Alleen beschikbaar in sessieronde 3

FNV – De kernwaarden van de Nederlandse medezeggenschap

Volgens Mathilde Dekker van de FNV legt individuele zeggenschap van de werknemers het af tegen de zeggenschap van de ondernemer, tenzij deze bereid is een stukje van zijn macht te delen. Anders is werknemerszeggenschap afhankelijk van de ondernemerszeggenschap. De WOR creëert gelukkig een level playing field, een gelijkwaardige positie voor de werknemers, waarin hun invloed niet afhangt van welwillendheid. Wat zijn vanuit dat perspectief volgens de FNV belangrijke randvoorwaarden bij vernieuwing van medezeggenschap?

LOMOZ – ‘Medezeggenschap doe je samen’

In de zorg, maar ook in het onderwijs en bij woningcorporaties, vindt méér medezeggenschap plaats dan het vertrouwde OR-werk. Soms op basis van wetgeving (cliëntenraden), maar ook vanuit beroeps- of belangengroepen (verpleegkundige adviesraad, platform van jonge medewerkers). Kortom: inclusieve medezeggenschap, medezeggenschap doe je niet als OR alleen maar samen met anderen. Hoe gaat dat en welke rol kan de OR daarin spelen? Namens LOMOZ (de koepel voor ondernemingsraden in de zorg & welzijn) zal Jan Willem Dorr deze workshop leiden. Jan Willem heeft ervaring in het gezamenlijk ondersteunen van verschillende adviesraden in een ziekenhuisorganisatie en ondersteunt tegenwoordig als ZZP’er de OR van een medisch specialistisch bedrijf. Hij wordt vergezeld door Femke Beers, sociaal innovator, die een toelichting zal geven op de wijze waarop in Alkmaar en Den Helder het platform ‘Jong Noordwest’ invloed uitoefent op het beleid van de Noordwest ziekenhuisgroep.

NCD – Van Zeggenschap naar Zeggenkracht

Nieuwe vormen van zeggenschap en medezeggenschap vragen om andere vormen van leiderschap. Positief leiderschap, waarbij (mede)zeggenschap intrinsiek meerwaarde heeft. Het gedrag en houding van leiders maakt het verschil. Wat is de X-factor van de onderneming/ondernemer voor succesvolle vernieuwing van zeggenschap? Een schokkende sessie die je ongetwijfeld tot nadenken zet over de essentie van zeggenschap en medezeggenschap. – Gerard van Vliet, directeur NCD, maar vooral Omleider

Onderzoek naar de pilots vernieuwende medezeggenschap

De SER nam het initiatief om onderzoek te doen naar nieuwe vormen van medezeggenschap. In opdracht van Instituut Gak vindt op het moment een landelijk onderzoek plaats naar vernieuwende medezeggenschap. Waarbij onderzoekers Simone van Houten (Basis en Beleid) en Frank Tros (AIAS) veldwerk doen rond lopende veranderingstrajecten in medezeggenschap van bedrijven (casestudies). Zij willen graag de eerste bevindingen delen en bediscussiëren. Welke leerpunten zien we al ten aanzien van moderniseringstrajecten in de praktijk?

Politievakbond ACP – De professional aan het woord

Vakmanschap is de nieuwe medezeggenschap

Het is tijd dat vakmanschap leidend wordt. De professional weet namelijk het beste hoe het werk te organiseren en heeft daartoe ruimte nodig. Indirecte vertegenwoordiging zoals een OR, WOR, instituties, zijn niet meer van deze tijd en zitten alleen maar in de weg. Gerrit van der Kamp, voorzitter van de meest eigenzinnige vakbond van NL, de Algemene Christelijke Politiebond (ACP), deelt zijn prikkelende visie en inspireert tot manieren (aanklooien) om invloed uit te oefenen en te zorgen dat vakmanschap weer centraal staat. Welke medezeggenschap krijg je als je de professional centraal stelt? Hoe organiseer je met lef en moed countervailing power buiten de gebaande paden.

SER – bevorderen van medezeggenschap

Op een event over nieuwe vormen van medezeggenschap mag de Sociaal-Economische Raad (SER), niet ontbreken. Waarom niet? Omdat de SER medezeggenschap bevordert, zowel kwalitatief als kwalitatief. Sophia Geelkerken, secretaris van de SER-commissie bevordering medezeggenschap (CBM) legt uit wat de functie en de rol is van de SER in het bevorderen van medezeggenschap. Zij wisselt graag met u van gedachte wat de essentie van medezeggenschap is. Daarnaast gaat zij in op voorbeelden en criteria voor ontheffing van de OR-plicht. Ook werpt zij een blik op de toekomst van de medezeggenschap.

SNPI – Echte medezeggenschap = iedereen aandeelhouder

Pascale Nieuwland-Jansen van SNPI (Stichting Nederlandse Participatie instituut) gaat in op mogelijkheden voor ultieme medezeggenschap: financiële participatie door middel van aandeelhouderschap. Financiële participatie in zuivere vorm is alleen mogelijk bij vennootschappen maar ook interessant voor publieke en maatschappelijke organisaties om hiervan te leren wat het effect is van eigenaarschap op betrokkenheid en ondernemerschap van werknemers. De uitdaging is om medewerkersparticipatie zo in te richten dat medewerkers ook echt eigenaarschap ervaren. Astrid Eikelenboom en Patrick Bos van Holland Colours vertellen alles over hun organisatie; een organisatie met werknemersaandelen en een vertrouwenscommissie (geen OR).