Als OR/VGWM-commissie kun je invloed uitoefenen op de oorzaken van verzuim. Deze invloed kun je vooral uitoefenen als je zicht hebt op de werkgerelateerde oorzaken van verzuim. Want met deze informatie kun je gericht risico’s aankaarten op het werk die leiden tot verzuim en heb je kennis als OR/VGWM-commissie die je kunt gebruiken bij het instemmingsrecht op het plan van aanpak n.a.v. van de risico-inventarisatie- en evaluatie (RI&E).
De rol van de bedrijfsarts
Hoe kom je nu aan deze informatie? De bedrijfsarts is de persoon die je de informatie hierover kan geven. Als OR/VGWM-commissie heb je het recht om minimaal één keer per jaar overleg te hebben met de bedrijfsarts. Dit staat in de Arbowet. In dit overleg kun je de bedrijfsarts vragen naar de werkgerelateerde oorzaken van verzuim en naar beroepsziekten.
Vanuit de Arbowet heeft de bedrijfsarts de taak om beroepsziekten te melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB). De arbowetgeving hanteert hierbij de volgende definitie: “Een beroepsziekte is een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden.” Ook wordt in artikel 1.11 van de Arboregeling aangeven welke informatie gegeven moet worden bij de melding. Ondanks de wettelijke verplichting tot het melden van beroepsziekten lijkt het toch nog (te) weinig te gebeuren. Daarom is het belangrijk om hiernaar te blijven vragen.
Ook belangrijk is om te vragen naar de werkgerelateerde oorzaken van verzuim. In een jaarverslag van de bedrijfsarts of arbodienst wordt vaak een overzicht gegeven van de oorzaken van verzuim waarbij soms een nadere specificering wordt gegeven in welk percentage hiervan werkgerelateerd is.
Wanneer bijvoorbeeld blijkt dat veel medewerkers ziek worden door psychische klachten dan kun je als OR/VGWM-commissie meer aandacht vragen voor de aanpak van de oorzaken van werkdruk en ongewenst gedrag. Dit kan o.a. door je instemmingsrecht te gebruiken bij de uitvoering van de verdiepende RI&E PSA en bij de inhoud van het plan van aanpak van de RI&E. Of door een initiatiefvoorstel in te dienen met daarin een voorstel voor de aanpak van de concrete oorzaken die leiden tot psychische klachten.
Praktijkvoorbeeld
Na een training over ziekteverzuim en het contract met de arbodienst was een VGWM-commissie in gesprek gegaan met de bedrijfsarts over de oorzaken van verzuim zodat ze als VGWM-commissie aandacht konden gaan vragen voor de aanpak van deze oorzaken van verzuim. In dit gesprek gaf de bedrijfsarts aan dat er zeker sprake was van werkgerelateerd verzuim, maar dat er de afgelopen jaren geen beroepsziekten waren gemeld aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Dit riep bij de VGWM-commissie de vraag op wat het verschil is tussen werkgerelateerd verzuim en een beroepsziekte.
Recente cijfers
Eerst nog even iets over de meest recente cijfers vanuit het NCvB. In 2024 is er 2600 keer een beroepsziekte gemeld. Dit is 12% meer dan in 2023. Daarnaast hebben 17% meer bedrijfsartsen een beroepsziekte gemeld dan in 2023. Het meest gemeld zijn psychische aandoeningen en aandoeningen aan het bewegingsapparaat.
Verschil tussen beroepsziekte en werkgerelateerd verzuim
Volgens de arbowetgeving is een beroepsziekte dus een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden. Het NCvB hanteert de volgende definitie: ‘Een klinisch waarneembare aandoening die in overwegende mate door het werk of arbeidsomstandigheden is veroorzaakt”. Het verschil met werkgelateerd verzuim zou kunnen zijn dat een beroepsziekte een meer structureel karakter heeft, dus minder kans op herstel.
In het kader van de urgentie voor het aanpakken van risico’s op de werkvloer is het maar de vraag of dit verschil van belang is. Het zou voor een werkgever voldoende moeten zijn om te weten dat klachten werkgerelateerd zijn om risico’s op het werk aan te pakken om gezondheidsschade bij werknemers te voorkomen.
De rol van de OR bij beroepsziekten
Als OR speel je een belangrijke rol in het terugdringen van de oorzaken van beroepsziekten. Tijdens deze training gaan we in op hoe je als OR dit kunt aanpakken. Denk hierbij aan de invloed die je hebt op de kwaliteit van de RI&E, het bijbehorende plan van aanpak en ook op het niveau van de arbozorg voor medewerkers door de invulling van de preventiemedewerker en de inhoud van het contract met de arbodienst of bedrijfsarts. We sluiten deze dag af met een praktisch actieplan voor je eigen OR of VGWM-commissie om hier op een effectieve manier invulling aan te geven.
Meld je aan voor de training OR en beroepsziekten
Geschreven door Carolina Verspuij, trainer/adviseur expertiseteam Arbeid & Gezondheid
