Geschiedenis van medezeggenschap – medezeggenschap in sociale context

De geschiedenis gaat verder

Het heden is onderdeel van een dynamische geschiedenis. Tijden van voor- en achteruitgang wisselen elkaar af, afhankelijk van de inzet van de betrokken partijen en de macht om die door te zetten. Interessant is dan te horen waarom in een bepaalde tijd bepaalde keuzes zijn gemaakt, en waarom daarna weer andere keuzes worden gemaakt.

Als een kennisintensieve organisatie vinden wij dat de aandacht voor de historische dimensie de motivatie van medezeggenschappers kan versterken en ideeën t.a.v. medezeggenschap en arbeidsverhoudingen verdiepen. Dat is van waarde in een tijd waarin collectieve arrangementen vaak als gedateerd worden beschouwd, de vakbond als iets ‘niet meer van deze tijd’ maar tegelijkertijd ook meer stemmen opgaan die stellen dat in NL de flexibilisering van de arbeidsmarkt te ver is doorgeschoten.

Daarom hebben wij kenmerkende gebeurtenissen uit de geschiedenis van de medezeggenschap in een tijdlijn weergegeven.  Deze tijdlijn geeft inzicht in het historisch verloop en biedt inspiratie voor de huidige en toekomstige ontwikkelingen van medezeggenschap. De tijdlijn visualiseert de geschiedenis vanuit drie uitgangspunten: medezeggenschap, nationale ontwikkelingen en internationale ontwikkelingen.

Blogserie ‘Medezeggenschap in sociale context’

In de afgelopen maanden hebben wij een serie blogs geschreven met als overkoepelend thema “Vanuit de geschiedenis naar de toekomst van de medezeggenschap kijken”

Lees hier onze blogs

Kleuren legenda:

Medezeggenschap

Nationale ontwikkelingen

Internationale ontwikkelingen

 

Medezeggenschap in sociale context

1848

1848

Onrust in Europa en in Nederland, nieuwe Grondwet in Nederland (1848)

Onrust in Europa en in Nederland, nieuwe Grondwet in Nederland (1848)

Het broeit in Europa. Overal breken opstanden uit die een einde willen maken aan absolute en reactionaire  heersers en die liberale vrijheden voor burgers voorstaan...Lees meer

1848

Communistisch Manifest (1848)

Communistisch Manifest (1848)

“Een spook waart door Europa – het spook van het communisme”. Zo begint het Communistisch Manifest van Karl Marx en Friedrich Engels. Ze voorspellen een..Lees meer

1850

1850

Eerste arbeidersraden in Duitsland (1850)

In 1850 worden in Duitsland de eerste arbeidersraden in fabrieken opgericht, medezeggenschap avant la lettre. Initiatiefnemer Degenkolb had in 1848 vergeefs geprobeerd om wetgeving voor..Lees meer

1851

1851

292 stoommachines in Nederland actief (1851)

Stoomlocomotief

Handelsnatie Nederland loopt achter in de industriële revolutie. In Groot-Brittannië is de industrialisering  al rond 1750 ingezet en België industrialiseert in een hoog tempo na..Lees meer

1863

1863

Verbod op slavernij (1863)

verbood op slavernij

Met 21 kanonschoten in Paramaribo schaft Nederland in 1863 de slavernij af. Nederland loopt daarbij niet bepaald voorop: Engeland verbood de slavernij in 1833, Frankrijk..Lees meer

1864

1864

Eerste Internationale (1864)

Eerste Internationale (1864)

“Proletariërs aller landen, verenigt u!”, schreef Marx in zijn Communistisch Manifest (1848). Dit gebeurt in 1864 in de Internationale Arbeidersassociatie, beter bekend als de Eerste..Lees meer

1864

Oprichting Heineken (1864)

Heineken- portret

In 1864 koopt  een jonge  Gerard Adriaan Heineken brouwerij De Hooiberg in Amsterdam. Hij staat hiermee aan het begin van het huidige Heineken NV, een..Lees meer

1866

1866

Oprichting eerste Nederlandse vakbond (1866)

Oprichting eerste Nederlandse vakbond (1866)

Per 1 juni 1866 wordt de Algemeene Nederlandsche Typografenbond opgericht, de eerste vakbond van Nederland. De werkgevers werken de bond actief tegen, maar er is..Lees meer

1870

1870

1870-1871 Frans-Duitse Oorlog

Kaart van Europa

Oorlog tussen Frankrijk en Pruisen (met Duitse bondgenoten). De Fransen verliezen de oorlog en het Tweede Franse Keizerrijk onder Napoleon III komt ten val. De..Lees meer

1871

1871

Commune van Parijs (1871)

Commune van Parijs

Parijs komt in opstand tegen het naoorlogse regime. De opstandelingen richten de Commune van Parijs op, die enkele maanden later bloedig zal worden neergeslagen. Door..Lees meer

1871

Aletta Jacobs gaat aan de universiteit studeren (1871)

Aletta Jacobs gaat aan de universiteit studeren (1871)

In 1871 gaat Aletta Jacobs met toestemming van de  liberale minister Thorbecke naar de universiteit. Ze is niet de eerste vrouwelijke student in Nederland (dat..Lees meer

1872

1872

Haags congres van de Eerste Internationale (1872)

Haags congres van de Eerste Internationale (1872)

De Eerste Internationale doet Nederland aan op een congres in 1872. Arbeiders  keren  zich tegen het kapitalisme, maar binnen de arbeidersbeweging zijn er  uiteenlopende opvattingen..Lees meer

1874

1874

Kinderwetje van Van Houten (1874)

Kinderwetje van Van Houten (1874)

Het Kinderwetje van Van Houten staat bekend als de eerste sociale wetgeving in Nederland. Met het Kinderwetje mogen kinderen tot 12 jaar niet meer in..Lees meer

1878

1878

Oprichting van de eerste kern (1878)

Oprichting van de eerste kern (1878)

Bij de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek (NGSF) in Delft wordt de eerste kern opgericht op initiatief van fabriekseigenaar van Marken. Van Marken wil met zijn..Lees meer

1878

Albert Heijn neemt de winkel van zijn vader over (1878)

Albert Heijn neemt de winkel van zijn vader over (1878)

Albert Heijn neemt in 1878 de kruidenierswinkel van zijn vader in Oostzaan over. De zaken lopen goed en hij opent een filiaal. Hiermee wordt de..Lees meer

1881

1881

De eerste telefoon in Nederland (1881)

De eerste telefoon in Nederland (1881)

In 1880 wordt de Nederlandsche Bell-Telephoon Maatschappij opgericht. Het bedrijf krijgt als eerste een concessie voor het aanleggen van  een openbaar telefoonnet. Het eerste net..Lees meer

1883

1883

Kern bij  Stork in Hengelo (1883)

Stork Hengelo

Vijf jaar na de eerste kern bij de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek richt machinefabrikant Stork in Hengelo een kern op.  Doel is een betere samenwerking..Lees meer

1886

1886

Parlementaire enquête “de toestand in fabrieken en werkplaatsen” (1886)

Parlementaire enquête “de toestand in fabrieken en werkplaatsen” (1886)

De Industrialisatie komt  in Nederland wat later en langzamer op gang dan in de landen om ons heen. Soms wordt dan ook gedacht dat er..Lees meer

1889

1889

1 mei wordt de Dag van de Arbeid (1889)

1 mei wordt de Dag van de Arbeid (1889)

Precies honderd jaar na de bestorming van de Bastille, het begin van de Franse Revolutie,  wordt 1 mei door vertegenwoordigers van de internationale arbeidersbeweging uitgeroepen..Lees meer

1891

1891

Oprichting Philips (1891)

Oprichting Philips (1891)

Gerard Philips begint samen met zijn vader in Eindhoven een bedrijf dat gloeilampen produceert.  De firma Philips & Co zal uitgroeien tot het huidige Koninklijke..Lees meer

1894

1894

Oprichting SDAP (1894)

Oprichting SDAP (1894)

Met de oprichting van de Sociaal Democratische Arbeiderspartij in 1894 krijgt de arbeidersbeweging ook een politieke stem. De sociaaldemocraten halen twee zetels in de verkiezingen..Lees meer

1901

1901

Leerplicht (1901)

Leerplicht (1901)

Op 1 januari 1901 voert Nederland de leerplicht in. Kinderen van 6 tot 12 jaar moeten een school bezoeken óf huisonderwijs krijgen. Verscheidene Nederlandse onderwijzers..Lees meer

1903

1903

Spoorweg staking (1903)

Spoorweg staking (1903)

Als de spoowegwerklieden in 1903 een landelijke staking afkondigen, doen zich een aantal zaken voor die de loop van de geschiedenis van de medezeggenschap in..Lees meer

1905

1905

Eerste personeelsvertegenwoordiging overheid (1905)

1905 ziet de oprichting van een personeelsvertegenwoordiging bij zowel de staatsspoorwegen als bij de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschap – een effect van de spoowerkstaking van..Lees meer

1906

1906

Oprichting Nederlands Verbond van Vakverenigingen (1906)

De spoorwegstaking leidt tot de conclusie dat een centrale leiding en een solide organisatorische en financiële basis  noodzakelijke voorwaarden zijn voor meer macht. In 1906..Lees meer

1906

Eerste wettelijke regeling medezeggenschap (1906)

Eerste wettelijke regeling medezeggenschap (1906)

Een koninklijk besluit kondigt op 22 september 1906 de eerste wettelijke regeling op medezeggenschapsgebied af. Het is het zogenaamde Mijnreglement waarin de arbeiders het recht..Lees meer

1909

1909

Oprichting CNV en katholieke arbeidsbeweging (1909)

Op 13 mei 1909 komen een aantal mannen – de geschiedenis weet niet meer precies wie – in een Arnhems geheelonthouderscafé bijeen en richten het..Lees meer

1914

1914

(Start) WO I (1914 – 1918)

Loopgraven in Ovillers, Frankrijk.jpg

Van 1914 tot 1918 woedt wereldwijd ‘de Grote Oorlog’. Internationale solidariteit onder de arbeiders is ver te zoeken, ze komen op de Europese slagvelden tegenover..Lees meer

1917

1917

Oktober revolutie Rusland (1917)

Marx en Engels dachten dat de revolutie zou uitbreken in een geïndustrialiseerd land, maar het was juist Rusland dat voor hun denkbeelden vatbaar bleek. Met..Lees meer

1917

Algemeen kiesrecht mannen (1917)

Prent-uit-1910-door-Albert-Hahn-kiesrecht

In 1917 introduceert Nederland het algemeen kiesrecht voor mannen en maakt daarmee een einde aan het censuskiesrecht, waarin het kiezen van het parlement was voorbehouden..Lees meer

1918

1918

Spaanse griep (1918)

Slachtoffer-van-de-Spaanse-griep-Amsterdam

De Spaanse griep wordt een beruchte grieppandemie in de jaren 1918-1919. Deze wereldwijde epidemie eist naar schatting 20 tot 100 miljoen levens, een aantal dat..Lees meer

1918

November revolutie Duitsland (1918)

De Novemberrevolutie in 1918 in Duitsland veroorzaakt de overgang van het Duitse Keizerrijk naar de Weimarrepubliek. Op 9 november 1918 wordt de Duitse keizer Wilhelm..Lees meer

1919

1919

Algemeen kiesrecht vrouwen (1919)

Kiesrecht voor moeder

In 1917 werd het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd en kregen vrouwen passief kiesrecht, wat wil zeggen dat ze zich verkiesbaar konden stellen. Pas vanaf..Lees meer

1919

Oprichting Internationale Labour Organisatie (ILO)

logo ILO

Als voortvloeisel van de vredesonderhandelingen na de Eerste Wereldoorlog wordt de ILO opgericht, vanuit het idee dat een duurzame vrede niet mogelijk is zonder sociale..Lees meer

1923

1923

Eerste wetsvoorstel voor de ondernemingsraad (1923)

In de jaren 1920 zijn er steeds meer kernen. Ook in de landen om ons heen wordt geëxperimenteerd met de invloed van werknemers op de..Lees meer

1927

1927

Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst (1927)

De “wet op het algemeen verbindend en het onverbindend verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten”, de Wet AVV, regelt dat de minister van Sociale Zaken..Lees meer

1929

1929

Beurskrach crisis (1929)

Beurskrach crisis (1929)

De beurskrach (beurscrash) van 1929 wordt de eerste beurskrach die wereldwijd gevolgen heeft. Het duurt tot 1954 voor de koersen zich volledig herstellen. De beurskrach..Lees meer

1933

1933

Start bouw Batadorp (1933)

Batadorp

In 1933 opent de Tsjechische schoenenproducent een fabriek in Best. Voor zijn arbeiders bouwt hij een woonwijk, Batadorp. Er komen 130 woningen, scholen, een medische..Lees meer

1937

1937

Verplichte kernen in de metaal (1937)

In 1937 wordt er in de metaalindustrie voor het eerst een CAO afgesloten, die het instellen van fabriekskernen verplicht stelt. Dit zijn voorlopers van de..Lees meer

1939

1939

Tweede Wereldoorlog (1939 – 1945)

Station Blaak en de Laurenskerk

Het begint in Europa, maar al gauw raakt de wereld verstrikt in een verwoestende oorlog. De oorlog beperkt zich niet tot militaire vechthandelingen – ook..Lees meer

1940

1940

(Start) Sociale contactmannen (1940)

In diverse bedrijvend draaien de personeelsvertegenwoordigers door tijdens de oorlog, maar sommige van hen besluiten zichzelf op te heffen. Officieel bestaan er geen kernen meer..Lees meer

1943

1943

Wetsvoorstel WOR (1943)

De Nederlandse regering in ballingschap ontwerpt het eerste wetsvoorstel WOR. De verwachting op dat moment is dat de wet snel en gemakkelijk zal worden aangenomen..Lees meer

1945

1945

Oprichting voorloper Stichting van de arbeid (1945)

Oprichting voorloper Stichting van de arbeid (1945)

Direct na de oorlog wordt de Stichting van de Arbeid opgericht. In de stichting werken werkgevers- en werknemersorganisaties samen. De idee was om gezamenlijk verantwoordelijkheid..Lees meer

1945

Onafhankelijkheidsstrijd Indonesië (start) 1945

Onafhankelijkheidsstrijd Indonesië (start) 1945

Na het uitroepen van de Republiek Indonesië op 17 augustus 1945 en de Bersiap-periode, volgt een periode waarin onderhandelingen, onrust en gewelddadige strijd elkaar afwisselen...Lees meer

1946

1946

Eerst officiële ondernemingsraad (1946)

mijnarbeiders

De commissie van Rhijn  op het ministerie van sociale zaken gaat aan de slag met het voorstel van de Stichting van de Arbeid om in..Lees meer

1950

1950

Oprichting SER (1950)

SER gebouw

De Sociaal-Economische Raad (SER) wordt in 1950 opgericht om regering en parlement te adviseren over het sociaal-economisch beleid. Na de Tweede Wereldoorlog was er veel discussie over de rol..Lees meer

1950

WOR (1950)

De Wet op de Ondernemingsraden (WOR) gaat in. Vanaf 25 werknemers moet een werkgever een OR instellen die meedenkt over het beleid. De vakbonden hebben het mandaat..Lees meer

1951

1951

Eerste Nederlandse TV uitzending (1951)

Eerste Nederlandse TV uitzending (1951)

Op 2 oktober 1951 start de eerste officiële landelijke televisie-uitzending. Het betreft een gezamenlijke programmering onder auspiciën van de Nederlandse Televisie Stichting (NTS). Op ongeveer..Lees meer

1951

Oprichting EGKS (1951)

Oprichting EGKS (1951)

Zes landen sluiten het Verdrag tot oprichting van een Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal: België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland. De EGKS vormt..Lees meer

1955

1955

450 OR-en (1955)

Vijf jaar na de totstandkoming van de Wet op de Ondernemingsraden zijn er 450 OR-en. Hiermee komt het nalevingspercentage op zo’n 10%, naar schatting 4.500..Lees meer

1956

1956

Invoering AOW (1956)

Willem Drees

De AOW is in 1956 geïntroduceerd door de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Ko Suurhoff.  De AOW is de opvolger van de door Willem Drees als minister van Sociale Zaken in 1947 ingevoerde Noodwet..Lees meer

1957

1957

800 OR-en (1957)

Uit onderzoek blijkt dat er 800 ondernemingsraden zijn, terwijl 5000 ondernemingen er een zouden moeten hebben – de dekkingsgraad is dus 16%. Vooral in kleine bedrijven is het..Lees meer

1959

1959

Ontdekking gasbel Slochteren (1959)

Ontdekking gasbel Slochteren (1959)

De ontdekking van de gasbel van Slochteren levert een cruciale bijdrage aan de Nederlandse welvaart en is een hoofdrede voor de sluiting van de mijnen in Limburg.   ..Lees meer

1961

1961

Gastarbeiders komen naar Nederland (start) (1961)

Vanaf het einde van de tweede wereldoorlog tot 1961 remigreren 400,000 Nederlanders terug uit Indonesië en emigreren ongeveer 500,000 Nederlanders naar het buitenland, omdat men er geen..Lees meer

1961

Oprichting SBI (1961)

Het CNV richt de Stichting Slotemaker de Bruïne Instituut (SBI) op, naar de hervormd predikant en theoloog (1969-1941) die zowel Eerste– en Tweede Kamerlid als ook Minister van Arbeid was. Om meer recht te doen aan de gewijzigde focus wordt de afkorting SBI eind 2014 gewijzigd in Samenwerking,..Lees meer

1966

1966

Mijnsluitingen Limburg (start) (1966)

Nederland verdiende honderden miljoenen aan de Limburgse mijnen, maar verloor er tientallen miljoenen aan toen stookolie en gas (uit Slochteren) beschikbaar kwamen. Nederland werkt hard en..Lees meer

1968

1968

Invoering minimumloon (1968)

In 1968 voert Minister Bauke Roolvink in Nederland het minimumloon in. Roolvink was een voormalige metaalarbeider en werkte lange tijd als bestuurder van vakbond CNV. Zes van de 27..Lees meer

1968

Linkse protesten (1968)

Linkse protesten (1968)

Protestjaar 1968 omvat internationale protesten die voor sociale onrust zorgden, maar doorgaans niet in een echte revolutie uitmonden. Omdat deze protesten wel hebben gezorgd voor..Lees meer

1971

1971

Tweede WOR (1971)

De eerste wetswijziging zet een stap  in de richting van het “dualisme”, waarbij bestuurder en OR aparte partijen zijn die elkaar ontmoeten en zowel bedrijfs-..Lees meer

1971

De OR krijgt aanbevelingsrecht voor de Raad van Commissarissen (1971)

In de Structuurwet van 1971 krijgt de ondernemingsraad (OR) een recht van aanbeveling voor de Raad van Commissarissen bij beursgenoteerde vennootschappen, nu bekend als het..Lees meer

1979

1979

Derde WOR: de OR zelfstandig (1979)

Na een aantal jaren van verdeeldheid binnen de SER tussen werkgevers en CNV aan de ene kant en FNV (en haar voorlopers NVV en NKV)..Lees meer

1979

Oprichting FNV (1979)

Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) ontstaat doordat het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV) en het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV) intensief gaan samenwerken. Het is een vakbond met zowel eigen individuele leden, maar tegelijk..Lees meer

1982

1982

Akkoord van Wassenaar (1982)

Wassenaar akkoord

De organisaties van werkgevers en werknemers tekenen het A4-tje over een politiek van loonmatiging en arbiedstijdverkorting. Gezamenlijke overleg en het sluiten van compromissen wordt weer als een goede manier van onderhandelen gezien. Het consensus- of poldermodel wordt in het buitenland bestudeerd, onder andere door Japan,..Lees meer

1983

1983

Recht op medezeggenschap in grondwet (1983)

In 1983 wordt de grondwet belangrijk herzien, al komt het niet tot staatkundige vernieuwingen (verkozen formateur, rechtstreekse verkiezing eerste kamer, minderheidsrecht op parlementaire enquête), zoals die in de jaren zestig en zeventig..Lees meer

1983

Arbowet (1983)

De Tweede Kamer neemt de Arbeidsomstandighedenwet unaniem aan. Vanaf 1983 wordt de Arbowet stapsgewijs ingevoerd in Nederland. Aanleiding is het hoge ziekteverzuim dat al sinds..Lees meer

1984

1984

Britse mijnwerkersstakingen (start) (1984)

Britse mijnwerkersstakingen (start) (1984)

Nadat de regering Thatcher aankondigt goedkopere kolen uit het buitenland te gaan importeren, beginnen Britse mijnwerkers een staking, die in 1985 eindigt in een nederlaag..Lees meer

1986

1986

Arbeidstijdenwet (1986)

De arbiedstijdenwet maakt afspraken over het aantal uur dat een werknemer per dag (12 uur) en week (60 uur, maar niet week na week) mag werken en hoeveel rusttijd genomen moet worden...Lees meer

1987

1987

Onderzoek naar ondernemingsraden (1987)

Uit onderzoek blijkt dat er ondertussen 7,000 OR-en zijn in Nederland. De dekkingsgraad is 83% voor bedrijven met 100 of meer werknemers en 41% bij organisaties met minder..Lees meer

1989

1989

Val van de muur (1989)

Val van de muur (1989)

Vóór de val van de muur idealiseerden linkse groepen in het Westen het communisme in Oost-Europa en Azië nog wel eens. Daar is weinig van..Lees meer

1991

1991

World Wide Web gaat publiek (1991)

ontstaan www

Verzonnen in 1989 gaat het WorldWideWeb in 1991 publiek met een kort bericht. Het zal nog een aantal jaren duren voordat het grote publiek dit..Lees meer

1993

1993

Arbowetswijziging – ziekteverzuim (1993)

‘Nederland is ziek’, vindt premier Ruud Lubbers in 1990. In 1993 komt er een ingrijpende wijziging in de Arbowet. Doel is het stijgend ziekteverzuim tegen..Lees meer

1994

1994

Richtlijn Europese Ondernemingsraden (EOR) (1994)

Richtlijn Europese Ondernemingsraden (EOR) (1994)

Twintig jaar lang is er gewerkt aan Europese wetgeving voor Europese Ondernemingsraden (EOR) die transnationale zaken bespreken. Bezwaren vanuit het bedrijfsleven waren onder meer: dat..Lees meer

1998

1998

OR vanaf 50 werknemers (1998)

De ondergrens voor een verplichte OR wordt op 50 werknemers vastgesteld, zoals het ook vandaag nog is. Van 10 tot 50 werknemers hebben de werknemers..Lees meer

2002

2002

Invoering Euro (2002)

euro medezeggenschap

Waar de Europese integratie aanvankelijk om sociaal-culturele redenen werd nagestreefd, neemt “de Europese gedachte” pas grote vlucht als Europese bedrijven het economische potentie beginnen te..Lees meer

2003

2003

Fusie KLM Air France (2003)

Fusie KLM Air France (2003)

In 2003 komt de “fusie” (lees: overname) van Air France en KLM rond. Het is een voorbeeld van vele fusies waardoor bedrijven proberen een groot en..Lees meer

2006

2006

Beloningsverhoudingen (2006)

De wet Harrewijn verplicht ondernemers ertoe hun OR jaarlijks informatie te verschaffen over beloningsverhoudingen in bedrijven met tenminste 100 werknemers. In groepen van tenminste vijf personen (om privacy te beschermen) geeft de ondernemer schriftelijke..Lees meer

2007

2007

Kredietcrisis (start) (2007-2009)

Kredietcrisis (start) (2007-2009)

Weinig leken begrijpen de kredietcrisis van 2007-2009 goed, maar wel is er een breed inzicht dat de samenleving financieel bijspringt om de gevolgen van onverantwoord..Lees meer

2013

2013

Vrije kandidaten zonder handtekeningen (2013)

In tegenstelling tot bijvoorbeeld België is over de jaren het vakbondslidmaatschap van de vakbeweging afgenomen en daarmee ook de invloed van de vakbeweging op de..Lees meer

2013

GBIO bijdrage geëindigd (2013)

GBIO bijdrage geëindigd (2013)

Het Gemeenschappelijk Begeleidingsinstituut Ondernemingsraden (GBIO) werd in 1975 in opdracht van de Sociaal Economische Raad opgericht en heeft sinds zijn oprichting de regering voorzien van..Lees meer

2015

2015

Klimaatakkoord Parijs (2015)

klimaatakkoord Parijs 2015

Nogal tegen de verwachtingen in wordt in 2015 een ambitieus klimaatakkoord getekend in Parijs. De ondertekenaars, vrijwel alle landen al trokken de Verenigde Staten onder..Lees meer

2015

Fusie FNV Formaat en SBI training & advies tot SBI Formaat (2015)

Fusie FNV Formaat en SBI training & advies tot SBI Formaat (2015)

SBI Formaat De twee grootste scholingsinstituten voor ondernemingsraden, FNV Formaat en SBI fuseren in 2015 en zijn daarmee met afstand de grootste. Beide organisaties hebben..Lees meer

2017

2017

Arbowetswijziging – OR instemming (2017)

Een nieuwe arbowet versterkt met name de rollen van bedrijfsarts en preventiemedewerker. De OR (of PVT) krijgt instemmingsrecht over zowel de taakstelling als de persoon voor beide..Lees meer

2020

2020

Klimaatakkoord Nederland (2020)

Klimaatakkoord Nederland (2020)

Eind juni 2020 presenteert het Nederlandse kabinet het Klimaatakkoord en begint de uitvoering. In het akkoord staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te..Lees meer

2020

Brexit definitief (2020)

brexit

Na jaren en jaren van politiek gedoe is de Brexit op 31 januari 2020 definitief geworden (ervan uitgaande dat over de rest van 2020 afdoende..Lees meer

2020

Corona (2020)

coronavirus

De wereldwijde verspreiding van het COVID-19 virus zet economie en samenleving op zijn kop. Landen reorganiseren zich rondom belangen die het individu overstijgen – “alleen..Lees meer