Blootstelling aan gevaarlijke stoffen

13 juni 2025 / Carolina Verspuij

Samen aanpakken!

In veel organisaties krijgt de blootstelling aan gevaarlijke stoffen niet de aandacht die het verdient. Het resultaat: onnodig veel beroepsziekten en 3000 (ex-)medewerkers per jaar die vervroegd overlijden ten gevolge van blootstelling aan gevaarlijke stoffen. In vier stappen naar een beleid voor gevaarlijke stoffen in een organisatie.

Nieuw beleid vraagt een actieve houding van de arboprofessionals in bedrijven waar medewerkers worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. De arbowetgeving geeft belangrijke aanknopingspunten die je goed kunt gebruiken als arboprofessional. Daarnaast is het de OR die je kan steunen vanuit hun rechten op basis van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Denk hierbij aan het instemmingsrecht, het initiatiefrecht en het recht op informatie.

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen: 11 vragen

Om een eerste idee te krijgen over waar het bedrijf staat in het kader van gevaarlijke stoffen beleid kun je als arboprofessional/preventiemedewerker de onderstaande vragen doorlopen.

Wordt onnodig gebruik van gevaarlijke stoffen voorkomen?
Is er een registratie van medewerkers die worden blootgesteld aan CMR-stoffen?
Bekijk het huidige register van gevaarlijke stoffen, voldoet het aan alle eisen?
Zijn op alle afdelingen binnen het bedrijf de risico’s van de gevaarlijke stoffen bekenden zijn de juiste maatregelen genomen?
Is de STOP strategie het uitgangspunt van de maatregelen?
Zijn medewerkers op de hoogte van de belangrijkste regels en procedures?
Is de toezicht op de naleving hiervan op orde?
Is er specifiek aandacht voor procedures rondom onderhoud van technische voorzieningen en de schoonmaak?
Krijgen medewerkers die blootstaan aan gevaarlijke stoffen een PAGO aangeboden?
Worden er niet onnodig gevaarlijke stoffen of restproducten bewaard?
Worden de PBM’s volgens de regels gebruikt en onderhouden?

Hierna kun je bovenstaande vragen in gesprek met de OR doornemen en elkaar versterken. Hierdoor vergroot je de eigen invloed en de mogelijkheden om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te voorkomen of te verminderen.

Wil je meer weten over de rol van de OR bij veiligheid? Na de training Veiligheid op de werkplek kan je direct met het versterken van de veiligheid in jouw organisatie aan de slag.

Stappenplan terugdringen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen

In de arbowetgeving zijn een flink aantal verplichtingen opgenomen in het kader van het tegengaan van blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Dit zijn:

De risico-inventarisatie- en evaluatie (RI&E) en nader onderzoek naar blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Hiermee breng je de aard, de mate en de duur van de blootstelling in kaart.
Het vaststellen van grenswaarden van gevaarlijke stoffen door de werkgever wanneer er geen wettelijke grenswaarden zijn vastgesteld.
Diverse extra verplichtingen bij blootstelling aan kankerverwekkende, mutagene stoffen en reproductietoxische stoffen (CMR-stoffen) zoals: register van blootstelling met hierin en lijst van werknemers die worden of kunnen worden blootgesteld aan deze stoffen en een onderbouwing voor het gebruik van deze stoffen.
Het toepassen van de arbeidshygiënische strategie: de STOP strategie (Substitutie,Technische maatregelen, Organisatorische maatregelen en Persoonlijke beschermingsmiddelen).
Etikettering door de leverancier en bij ompakken of mengen door de werkgever.
Aandacht voor bijzondere groepen zoals jeugdigen en zwangeren.
Zorgen voor voorlichting, onderricht en toezicht.
Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO).

Dit alles vormt samen de basis van het gevaarlijke stoffen beleid wat bestaat uit vier stappen: