Dodelijke arbeidsongevallen of veiligheidsmisdrijven?
72 dodelijke arbeidsongevallen in 2023
Helaas hebben er in 2023 weer meer dodelijke arbeidsongevallen plaatsgevonden dan in 2022. In het jaarverslag van de Nederlandse Arbeidsinspectie staat hierover het volgende:
”In 2023 zijn er 72 mensen om het leven gekomen bij een arbeidsongeval. Dit waren er 51 in 2022. De meeste dodelijke slachtoffers zijn gevallen in de sectoren handel, vervoer en horeca (21), industrie (14) en bouw (11).
De Arbeidsinspectie onderzocht in totaal 87 overlijdens in de werksfeer. In 15 gevallen was sprake van een medische oorzaak, bijvoorbeeld een hartaanval of onwel worden op de werkvloer. Goed om te weten is dat dodelijke arbeidsongevallen met een medische oorzaak niet worden meegeteld als arbeidsongevallen. Bij 67 van de 72 arbeidsongevallen was het overlijden direct gerelateerd aan de werkzaamheden. Bij 5 gevallen was sprake van een andere oorzaak, bijvoorbeeld zelfdoding (voor hulp: 0800-0113).”
Bekijk hier het jaarverslag van de Nederlandse Arbeidsinspectie >>
Veiligheidsmisdrijven
Als trainer schrik ik elke keer weer wanneer ik van een ondernemingsraad of VGWM-commissie hoor dat er een dodelijk ongeval heeft plaatsgevonden in het bedrijf. Niemand gaat immers naar zijn werk met het idee dat hij die dag niet meer levend thuis zal komen door een ongeval. 72 dodelijke arbeidsongevallen zijn er dus 72 te veel!!
Een paar jaar geleden volgde ik een bijscholingsdag voor veiligheidskundigen. Deze dag werd geven door een medewerker van het Openbaar Ministerie die de dodelijke ongevallen in Nederland onderzocht. Deze medewerker trok de conclusie dat bij bijna alle dodelijke ongevallen die zij had onderzocht er sprake was van een veiligheidsmisdrijf. Bijvoorbeeld doordat er onvoldoende persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig waren, machines niet waren onderhouden, steigers niet waren gekeurd of beveiligingen van machines waren weggehaald. De term “arbeidsongeval” zou dus beter vervangen kunnen worden door “veiligheidsmisdrijf”.
Je kunt dus zeggen dat als we zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden in alle bedrijven in Nederland we het aantal dodelijke “veiligheidsmisdrijven” naar nul kunnen brengen en daarmee wellicht ook het aantal dodelijke “arbeidsongevallen”.
Zorgplicht en zorgtaak
De werkgever heeft hierbij een zorgplicht en de medezeggenschap een zorgtaak. Een ondernemingsraad kan een belangrijke bijdrage leveren aan een goed arbobeleid binnen het eigen bedrijf. Recentelijk is een voorstel ingediend bij de Tweede Kamer om de medezeggenschap, met name ook van VGWM-commissies, te versterken.
Een VGWM-commissie van de OR kan zich verdiepen in het thema arbeidsomstandigheden, deskundigheid opbouwen en hierdoor een goede gesprekspartner zijn voor de preventiemedewerker, arboprofessionals en de bestuurder. Het expertiseteam Arbeid & Gezondheid van SBI Formaat kan hierbij helpen.
Geschreven door Carolina Verspuij,
trainer/adviseur Arbeid & Gezondheid
