Fascinerend hoe mensen leren!
De deurbel gaat. Als ik open doe, staat daar de moeder van een klasgenootje van mijn dochter. ‘Judith, kun je helpen te ontdekken wat de leervoorkeuren zijn van onze dochter?’ Een paar jaar geleden heb ik op de school van mijn dochters aan ouders een leerkrachten uitleg gegeven over de leervoorkeuren van Manon Ruijters. Ik vertelde wat het kennis verwerven, oefenen, kunst afkijken, participeren en onderzoekend leren inhoud. Iedereen gaf aan in welke vorm hij of zij zich het meeste herkende. Er ontstond een leuke discussie of de ene manier van leren beter is als de andere. Na afloop van de workshop kwamen er een aantal ouders naar mij toe die blij waren te hebben ontdekt hoe zij zelf leren, dat ze dus wel degelijk kunnen leren maar het niet zo makkelijk doen op de manier die op school werd aangereikt.
‘Mensen nemen leerstijluitkomsten te serieus en gaan zichzelf determineren als doener. De leerstijldiagnose wordt daarmee vaak een excuus om niet te hoeven denken’, schrijft Robert jan Simons in het boek Canon van het leren. Is het dan toch geen goed idee om bij een kind te kijken naar leervoorkeuren? Nu ik wat meer tijd heb om erover te lezen en zaken te overdenken, vind ik het leuk om dit onderwerp verder te onderzoeken. Kan het je ook helpen om je leervoorkeuren te weten?
Als ik naar mijn eigen situatie kijk, heeft het mij geholpen om zelfvertrouwen te krijgen in de manier waarop ik graag leer. Ik kom uit een onderwijsgezin waarbij mijn vader een duidelijk opvatting had hoe je leert. Hij is een kennisverwerver. Ik heb dyslectisch dus het was oefenen, oefenen en nog eens oefenen hoe je woorden moest schrijven. Dat heeft geholpen maar ik had er een bloedhekel aan. In rekenen was ik wel goed, al kreeg ik vaak de opmerking: ‘Wat doe jij nou, zo is het je niet geleerd’. Ik gebruikte een andere manier om getallen op te tellen of te vermenigvuldigen dan dat ik op school had geleerd. Ik vind het leuk als ik met een nieuwe manier in aanraking kom om er mee te spelen. Kan ik ook ergens anders die manier van denken toepassen? Zitten er handigheidjes in die ik kan gebruiken bij iets anders (onderzoeken)? Een anekdote die nog steeds in ons gezin de ronde doet, is dat ik als meisje van 4 jaar de stratenmaker zat af te kijken in onze straat. Als zij ’s avonds weg waren ging ik het zelf uitproberen (kunst afkijken).
Sinds ik weet waar mijn voorkeuren liggen kies ik mijn opleidingen- en ontwikkelingsmogelijkheden bewuster. Een aantal jaren geleden wilde ik samen met twee van mijn collega’s ons gaan verdiepen in veranderkunde. Ik koos toen voor een andere opleiding dan mijn collega’s omdat de wijze waarop die opleiding werd gegeven mij meer aansprak. In de tekst stond: Voor mensen die meer vragen hebben dan opzoek zijn naar antwoorden (onderzoeker). Tijdens die opleiding kwam ik erachter waar mijn voorkeuren lagen.
Leer ik dus alleen maar op die manier? Nee hoor, als ik de keuze heb dan kies ik meer voor de manier dat ik het leukste vindt. En mocht dat niet kunnen dan probeer ik het zelf erbij toe te voegen. Nog een voorbeeld: ik wilde wat meer weten over het hooggevoelig kind met een sterke wil. Daar heb je een boek van liggen. Dit boek van voor naar achter lezen werkt niet voor mij. Ik weet inmiddels dat ik er stukjes uit moet lezen en mezelf vervolgens de tijd moet gunnen om ermee te gaan spelen, dingen in de praktijk gaan uitproberen en als ik vastloop het op nog veel meer manieren te proberen. Ik kom vanzelf wel weer terug naar het boek en waar ik dan zaken in herken.
Zo ook de moeder van het klasgenootje. Door de workshop snapt ze waar haar voorkeuren liggen met leren en ook wat het lastiger maakt als de leerstof op een andere manier wordt aangeboden. Het maakt haar zekerder wat haar voorkeuren zijn met leren en dat ze bewustere keuzes kan maken tussen de verschillende manieren waarop opleidingen worden aangeboden. En dit wil ze voor haar dochter ook. Dat haar dochter snapt waar haar voorkeur ligt in leren en het vertrouwen geeft dat ze wel kan leren. Je kunt dus leren leren.
Een collega van mij Mariska Pikaart (mariska.pikaart@sbiformaat.nl – 06 519 847 71) deelt mijn fascinatie voor hoe mensen leren en gebruikt het net als ik in coaching. Ik ben benieuwd waar zij het zelf voor gebruikt.
Geschreven door Judith Kunen (judith.kunen@sbiformaat.nl – 06 531 848 08) , organisatieadviseur.
