Blog

Ook in 2022 hebben wij als projectteam Werk Privé balans van SBI Formaat weer een werkstress scan uitgezet tijdens de Week van de Werkstress. Op basis van de antwoorden zien we een beeld ontstaan op individueel, team en organisatie niveau. Per niveau beschrijven we in een blog de scan resultaten en geven we een toelichting op het thema werkstress.

Deze eerste beschrijving in de reeks is gericht op het individu.

Individueel niveau

Behoorlijk veel respondenten geven aan trots te zijn op het werk dat ze doen en voelen zich verbonden met de ambities van hun organisatie. Zij weten welke richting de organisatie op wil, kunnen zich er in vinden en dragen daar met hun werk graag aan bij. Dat zou je mogen waarderen. Toch ervaart niet iedereen evenveel waardering voor hun bijdrage aan die ambities en niet iedereen kan zijn of haar kwaliteiten kwijt in het werk. Er zit dus nog onbenut potentieel bij de respondenten die niet of onvoldoende wordt ingezet voor de organisatie.

Zodra er sprake is van werkdruk en werkstress dan weet 65% van de respondenten er mee om te gaan. Zo’n 72% kan aandacht en focus houden op hun werk. En mocht dat niet zo zijn dan weten zij in ieder geval wie hen in de organisatie hulp kan bieden zoals bijvoorbeeld de bedrijfsarts, coach, HR-adviseur, etc. Een krappe 62% van de respondenten zegt dat zij hun werk-privé balans op orde hebben.

Wat me opvalt aan de ene kant is dat veel respondenten aangeven dat ze bij ervaren werkstress weten waar ze hulp kunnen vragen in hun organisatie terwijl ze aan de andere kant hun werk en privé balans minder goed op orde hebben en er minder goed mee weten om te gaan.

Het weten waar je hulp kunt vragen bij werkstress is nog geen garantie dat mensen die hulp ook werkelijk gaan vragen. Terwijl het oprechte gesprek erover juist zo belangrijk is! Hier ligt zeker nog werk om ervoor te zorgen dat medewerkers hulp (durven) te vragen om zo beter leren om te gaan met werkdruk en werkstress waardoor hun werk en privé beter in balans komt.

Hoe belangrijk is een goede werk-privé balans?

Zodra werk en privé niet goed in balans zijn, vergroot dat vaak de kans op stress. Als die stress langdurig is (chronisch) kan dit uiteindelijk leiden tot verschillende klachten zoals o.a.:

Je kunt wel raden dat langdurige stress met klachten uiteindelijk kan leiden tot ziekteverzuim. En daar zit niemand natuurlijk op te wachten. Jij niet en ook je werkgever, collega’s en familie niet.

Toch neemt het risico op werkstress toe!

Door de krapte op de arbeidsmarkt worden werknemers geacht (nog) wat harder te lopen. Want ja, alles moet wel blijven doorgaan! Terwijl het werk er niet eenvoudiger op wordt. De tijdsdruk neemt toe, de eisen worden hoger en taken veranderen. Als je niet uitkijkt put je jezelf ongemerkt uit.

Eerst denk je enthousiast dat klusje of die taak doe ik er wel even bij, je bent loyaal aan je collega’s, klanten en organisatie, je vindt het werk belangrijk en uitdagend maar geleidelijk aan slaat dit om in irritatie, frustratie, afstand en extreme vermoeidheid. Het wordt uiteindelijk teveel. Je loopt op je tandvlees, je kan het werk niet meer bolwerken, je komt niet meer toe aan jezelf, je familie en vrienden en je klanten kun je niet meer goed van dienst zijn. Kortom de rek is er uit! En pas als het te laat is, overzie je de ernst van je situatie en sta je stil bij hoe dat komt.

Al reflecterend ontdek je dat de inhoud en de omstandigheden van je werk zijn veranderd en dat je privé situatie en jijzelf daar ook een rol in hebben.

• Inhoud werk

Je werk sluit niet meer aan bij je opleiding en ervaring, het moet sneller klaar zijn, de verantwoordelijkheden en activiteiten worden zwaarder, er zijn te weinig of teveel regels en procedures, de taakomschrijving is onduidelijk, je krijgt teveel of te weinig zelfstandigheid, etc. De manier waarop je daarmee om gaat spelen een belangrijke rol in het ervaren van werkdruk.

• Omstandigheden werk

Je omstandigheden in het werk kunnen zorgen dat je je werk onvoldoende kunt uitvoeren en daardoor werkdruk ervaart. Dit kan komen door de beschikbare middelen, de samenwerking binnen je team, de stijl van leidinggeven, de organisatiecultuur, structuur, processen en externe factoren. Zoals veeleisende klanten, technologische storingen, te weinig pauzes/vakantie, onderbezetting, te weinig informatie en communicatie, gebrek aan leiding, conflicten tussen collega’s, weinig of geen flexibiliteit in werkplek en tijden, onzekerheid baan, niet inspirerende organisatiecultuur, ingewikkelde werkprocessen, etc.

• Privésituatie en jijzelf

Niet alleen je werk heeft invloed op je werkdrukervaring. Ook je privé situatie en jijzelf kunnen ervoor zorgen dat je werkdruk ervaart. Zo kun je privé te maken hebben met ziekte, ruzie, scheiding, geldproblemen, geboorte, sterfgeval, etc. En als persoon vind je het lastig om ‘nee’ te zeggen, heb je een groot verantwoordelijkheidsgevoel, wil je alles perfect doen en aardig gevonden worden, stel je hoge eisen aan jezelf en aan anderen. Dit maakt het allemaal niet makkelijker voor jezelf.

Wat je zelf kan doen!

Om werkstress te voorkomen laat ik als Loopbaan & Vitaliteitscoach anderen nadenken over o.a. onderstaande vragen:

• Reflecteer
  Sta eens stil bij je werkinhoud en omstandigheden, je privésituatie en je persoonlijke behoeften. Hoe ben je bezig en wat doet dit met je? Wat geeft je energie en wat kost je energie?

• Mogelijkheden
  Bedenk vervolgens wat je mogelijkheden zijn.
  • Wat kan je zelf doen om werkstress te voorkomen?
    Denk hierbij eens aan lichamelijke, mentale, emotionele, zingevende en sociale aspecten. Maak dit bespreekbaar en probeer je grenzen aan te geven.
  • Hoe kunnen collega’s en je leidinggevende je steunen?
    Je kunt o.a. denken aan wat taken overnemen, het werk anders verdelen, meer regelruimte vragen, feedback geven, etc.
  • Welke andere mogelijkheden zijn er om meer structurele oplossingen te vinden voor je werkdrukprobleem?
    Zoals je werkdruk bespreken met HRM, preventiemedewerker, bedrijfsarts, tijdens het werkoverleg met je collega’s, met de ondernemingsraad.

• Acties
  Maak je keuze en bepaal welke stappen je wilt zetten.
  • Wat ga je concreet doen?
  • Draagt dit bij aan preventie van werkstress?
  • Welke hobbels kun je tegenkomen?
  • Hoe haal je die hobbels weg?
  • Wie/wat kan je daarin ondersteunen?

Het gaat erom dat je je werkdruk bespreekbaar maakt en bronnen aanboort die werkstress voorkomen en positief bijdragen aan je werkplezier en vitaliteit.
Wil je hierover een gesprek hebben, neem dan contact met mij op.

De volgende blogs, naar aanleiding van de werkstress scan gaan over team- en organisatieniveau.

Geschreven door Gerlanda Dirksen, senior trainer/coach/adviseur Medezeggenschap & HRM, Duurzame inzetbaarheid, Geregistreerd Noloc & Vitaliteitcoach